در گفت وگو با گل پیچ اعلام شد
ورود آلاینده ها به خلیج فارس از مواد شیمیایی تا كرم های ضدآفتاب
به گزارش گل پیچ رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با تاكید بر اینكه اثرات كارهای انسانی در تخریب محیط زیست خلیج فارس وزن بیشتری دارد، اظهار داشت: تحقیقات نشان می دهد كه كرم های ضد آفتابی كه غواصان استفاده می نمایند نیز در سفیدشدگی مرجان های این حوضه آبریز موثر است، ضمن آنكه كارخانه های آب شیرین كن كشورهای حاشیه خلیج فارس اثرات نامطلوبی بر خلیج فارس به دنبال دارند.
دکتر بهروز ابطحی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به خاصیت های خلیج فارس اضافه کرد: این حوضه آبریز از لحاظ جغرافیایی در یکی از مهمترین مراکز تمدنی جهان قرار دارد، ضمن آنکه چون قدیمی ترین تمدن ها در اطراف این حوضه مستقر شدند، از این جهت از اهمیت خاصی برخوردارست.
وی با اعلان اینکه قسمتی از مطالعات ما به سابقه تمدنی در حوزه خلیج فارس می پردازد، افزود: امنیت اقتصادی و نقش خلیج فارس در صادرات نفت از دیگر خاصیت های این حوضه است. حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از تولید نفت جهان توسط کشورهای منطقه خلیج فارس انجام می شود و این امر باعث شده که خلیج فارس بعنوان منطقه راهبردی شناخته شود.
ابطحی افزود: حتی پیش از آنکه نفت از خلیج فارس صادر شود، در حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ سال گذشته، پرتغالی ها خلیج فارس و تنگه هرمز را یکی از ۳ نقطه مهم دنیا معرفی کرده بودند و اعلام نمودند هر کشوری که این منطقه را در اختیار داشته باشد، می تواند حاکم کل جهان باشند.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با اشاره به اهمیت بوم شناسی منطقه خلیج فارس، تصریح کرد: از این لحاظ خلیج فارس از خاصیت هایی چون وجود گرم ترین آب های متصل به آب های اقیانوسی برخوردارست و این دمای آب و شرایط اقلیمی متفاوتی که در خلیج فارس وجود دارد، تنوع زیستی زیادی در آن بوجود آورده است.
وی با اشاره به تنوع زیستی در خلیج فارس، توضیح داد: از آنجایی که خلیج فارس هم به دریاهای آزاد اتصال و هم تنوع محیطی دارد، بدین جهت از نظر گونه های آبزی جزو آب های غنی به لحاظ دارا بودن انواع بی مهرگان، انواع ماهیان، انواع خزندگان و پستانداران شمرده می شود.
ابطحی به بیان وضعیت آبزیان خلیج فارس پرداخت و اظهار داشت: در محیط های دریایی جهان خیلی از گونه ها از جانب انسان در معرض خطر و فشار هستند و این مساله در خلیج فارس نیز یک مساله حاد است.
وی با اعلان اینکه در خلیج فارس گونه های ذی قیمتی مانند لاک پشت دریایی، دلفین ها، گونه ماهیان تجاری مانند ماهی "حلوای سفید" و مرجان ها و بعضی از گونه های کوسه ها زیست دارند، اشاره کرد: خیلی از مردم به نقش مهم کوسه ها در محیط دریایی آگاهی ندارند و جمعیت آنها در حال کاهش است و باید نسبت به این مساله توجه داشت.
ابطحی با اعلان اینکه همیشه نمی توان انتظار داشت که دولت ها به این امر رسیدگی کنند، اظهار داشت: بخش زیادی از مردم به فعالیت صیادی می پردازند؛ بدین جهت هم ساحل نشینان و هم پژوهشگران و دستگاه های دولتی باید به حفظ گونه های دریایی توجه داشته باشند.
آلودگی هایی که به خلیج فارس تحمیل شده است
ابطحی با تاکید بر اینکه خلیج فارس از نظر آلودگی ها، جزو محیط دریایی تحت فشار شمرده می شود، اشاره کرد: علت بروز این آلودگی ها استقرار صنایع استخراج و صادرات نفت در دریا است که این استقرار هم شامل سواحل ایران و هم کشورهای حاشیه آن می شود.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با اعلان اینکه این صنایع برای محیط آبی خلیج فارس آلاینده هستند، افزود: ورود مواد آلاینده به این خلیج زیاد است و این آلاینده ها از آلودگی های شیمیایی، نفتی، کشاورزی تا آلاینده های شهری را شامل می شود؛ چونکه شهرهای حاشیه خلیج فارس، شهرهای نسبتا پر جمعیتی هستند.
وی با اعلان اینکه فاضلاب های شهری بعضی از شهرهای واقع در حاشیه خلیج فارس بدون پالایش وارد این خلیج می شوند، اظهار نمود: علاوه بر آلاینده های شیمیایی، آب شیرین کن ها نیز برای این محیط آلایندگی هایی را به دنبال دارند.
ابطحی با اعلان اینکه کارخانه های آب شیرین کن زیادی در حاشیه خلیج فارس راه اندازی شده است، تصریح کرد: دلیل این امر آن است که کشورهای مستقر در حاشیه خلیج فارس با محدودیت هایی برای دسترسی به آب شیرین مواجه هستند؛ بدین جهت بخش اعظمی از آب آشامیدنی مورد نیاز خودرا بوسیله شیرین سازی آب خلیج فارس تامین می کنند و این در حالیست که سیستم های آب شیرین کن تاثیرات زیادی بر این محیط دریایی دارد.
وی با اشاره به جزئیات آلایندگی های آب شیرین کن ها، اضافه کرد: درجه شوری و دمای آب خروجی کارخانه های آب شیرین کن بالا است، ضمن آنکه ممکنست در پروسه شیرین سازی آب به آن مواد شیمیایی اضافه شود و افزایش شوری و دما بر محیط آبی اثرات نامطلوبی را به دنبال دارد.
به شمار افتادن نفس مرجان های خلیج فارس
ابطحی به بیان وضعیت مرجان های خلیج فارس اشاره نمود و تصریح کرد: مرجان های خلیج فارس در بعضی نواحی سال ها است که به سبب کارهای انسانی و تغییرات اقلیمی تحت فشار هستند.
وی، فشارهای ناشی از کارهای انسانی در خلیج فارس را مربوط به رهاسازی مواد آلاینده در این حوضه آبی دانست و اضافه کرد: این مواد آلاینده متنوع است که یکی از مواردی که هیچ گاه مشهود نیست، کرم های ضد آفتابی است که شناگران از آن استفاده می نمایند. هر چند که میزان استفاده از این کرم ها کم به نظر می آید، ولی نتایج تحقیقات نشان می دهد که حتی این نوع کرم ها می توانند در سفیدشدگی مرجان ها نقش داشته باشند.
این محقق حوزه اقیانوس شناسی بالا رفتن دمای آب، حضور گردشگران، آلاینده های زیست محیطی و لنگر انداختن شناورها را همچون دلیلهای سفیدشدگی مرجان ها نام برد.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی درپاسخ به این پرسش که نقش کدام عامل در سفیدشدگی مرجان ها بیشتر است، اشاره کرد: به نظر من اثرات کارهای انسانی درسفید شدگی مرجان ها بیشتر از تغییرات اقلیم است.
مهمان ناخوانده جلبکی در حوضه خلیج فارس
ابطحی، شکوفایی مضر جلبکی را از پدیده های موجود در خلیج فارس دانست و اظهار داشت: این شکوفایی، پدیده ای است که در آب های ساحلی رخ می دهد و در همه نواحی آبی دنیا خصوصاً در خلیج ها که عمق آب کمتر است و درمحیط های آبی شیرین دنیا رخ می دهد و در خلیج فارس نیز بطور مداوم شاهد بروز این پدیده هستیم.
بگفته وی، زمانی که این شکوفایی در سطح کم باشد به سرعت از آب پاک می شوند؛ ولی وقتی در سطح گسترده ای کشیده می شوند، ماندگاری آن در آب زیاد است و تاثیرات منفی بر روی آبزیان دارد.
وی با تاکید بر اینکه پدیده شکوفایی مضر جلبکی پدیده ای است که با تغییرات اقلیمی و کارهای انسانی و ورود مواد مغذی کشاورزی تشدید می شود، اشاره کرد: در این پدیده نیز رد پای تاثیرات انسانی به وفور دیده می شود و هر زمانی که کودهای کشاورزی و فاضلاب های شهری بیشتر وارد این محیط آبی شود، تناوب و زمان ماندگاری این جلبک ها در خلیج فارس نیز بیشتر خواهدشد.
ابطحی با اعلان اینکه پایش این پدیده جزو مطالعات پژوهشگاه است، افزود: در این مطالعات، پایش میزان ورود مواد مغذی وارد شده به دریا صورت می گیرد که می توان برمبنای آن پیش بینی نمود که احتمال رخداد شکوفایی جلبکی وجود دارد یا خیر و یا بوسیله روش های سنجش از دور می توان شکوفایی جلبکی را رصد کرد.
وی مطالعه بر روی این پدیده را هزینه بر دانست و تصریح کرد: مطالعات جامع بر روی این مساله نیازمند امکانات و تامین اعتبارات بیشتری است.
گشت های تحقیقاتی
ابطحی، کاوشگر خلیج فارس را بزرگترین کشتی کاملا تحقیقاتی اقیانوس شناسی در حوزه خلیج فارس و شمال اقیانوس هند توصیف کرد و افزود: این کشتی فقط کاربرد اقیانوس شناسی دارد و امکان استقرار تعداد زیادی محقق در آن پیش بینی شده است و می تواند پژوهشگران را برای انجام تحقیقات بلندمدت یاری کند.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با تاکید بر اینکه با بهره گیری از این کاوشگر امکان مطالعه در همه حوزه های اقیانوس شناسی شامل "آلودگی های دریا"، "زیست شناسی دریا"، "اکولوژی دریا"، "زمین شناسی دریا"، "شیمی دریا"، "فیزیک دریا" و "اقلیم شناسی" برای پژوهشگران فراهم گشته است، افزود: داده های به دست آمده در گشت های این کاوشگر بوسیله پورتال مرکز داده های دریایی این پژوهشگاه در اختیار پژوهشگران قرار خواهد گرفت.
ابطحی با اشاره به گشت های تحقیقاتی کاوشگر خلیج فارس، اظهار داشت: در اسفندماه سال قبل گشت دریایی را برنامه ریزی کردیم که با شیوع ویروس کرونا این گشت متوقف گردید، ولی برای پس از ماه رمضان برنامه ریزی برای انجام گشت تحقیقاتی در خلیج فارس و دریای عمان صورت خواهد گرفت.
با توسعه کارهای علمی و فرهنگی نام "خلیج فارس" را در دنیا تثبیت کنیم
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی با اشاره به سابقه نامگذاری یک روز با عنوان "روز ملی خلیج فارس"، تصریح کرد: این روز، روز تثبیت حاکمیت ملی ایران بر یکی از مهمترین حوضه های دریایی جهان است و ما باید از این موقعیت استفاده نمائیم و توجه هموطنان را به سمت دریا جلب نماییم.
وی با اعلان اینکه فرهنگ دریایی در کشور چندان جا افتاده نیست، افزود: از آنجایی که اغلب توجهات به مرکز بوده است، در صورتیکه در خیلی از کشورها قدر دریا را بیشتر می دانند و تمدن ها "دریا گرا" هستند و به سمت دریا گرایش دارند، ولی شناخت ما نسبت به محیط های دریایی کم است.
ابطحی اشاره کرد: از موقعیت هایی همچون "روز ملی خلیج فارس" می توان بهره برد و باید تلاش نماییم که با توسعه کارهای علمی و فرهنگی نام "خلیج فارس" را در دنیا تثبیت نماییم، ضمن آنکه سازمان ملل نیز نام خلیج فارس را برای این محیط آبی به رسمیت شناخته است. یکی از فشارهایی که درباب این حوزه وجود دارد، این است که نام خلیج فارس تغییر داده می شود و تلاش می کنند از اسامی غیر واقعی استفاده کنند و ما با فعالیت علمی و فرهنگی می توانیم جلوی این چنین اقداماتی را بگیریم.
منبع: گل پیچ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب