محمد درویش:
فارس ركورددار فرونشست زمین است
به گزارش گل پیچ فارس یک فعال محیط زیست، ضمن ابراز تاسف اعلام نمود که استان فارس همچنان رکورددار مبحث فرونشت زمین در ایران به حساب می آید و به علت خشک شدن تالاب های مهم آن، به کانون فرسایش های بادی جنوب ایران هم بدل شده است که این مسائل، مشکلات عدیده ای را به دنبال دارد.
محمد درویش که برای حضور در تور سه روزه و تخصصی ارسنجان گردی و تالاب پژوهی به فارس سفر کرده بود، در جمع خبرنگاران اظهار داشت: استان فارس به علت خشک شدن تالاب هایش بخصوص دو تالاب معروف بختگان و پریشان، در معرض جدی هجوم ریزگردها و افزایش سرطان خون قرار گرفته است.
به گزارش گل پیچ به نقل از انجمن دوستداران محیط زیست ارسنجان، درویش اظهار داشت: خششکسالی های پی درپی و برداشت بی رویه چاه، تلمبه های روستایی ازمنابع اب های زیرزمینی در دشت های ارسنجان، خرامه، فسا، جهرم، داراب، استهبان و دیگر نقاط سبب نابودی تالاب های زیبا و دریاچه های مهم این استان شده است.
فارس کانون فرسایش های بادی جنوب کشور
درویش اظهار داشت: فارس امروز به کانون مهم فرسایش های بادی جنوب ایران تبدیل گشته و غم انگیزتر آن که هیچ گروه جدی و مطالبه گر یا جنبشی خود جوش و مردمی و تحول خواه درحوزه محیط زیست و احیای دریاچه های استان در سطح مدارس، دانشگاه ها، شوراها و تشکل های به اصطلاح حامی طبیعت و تالاب ها درشیرازو استان فارس برای مقابله یابررسی علل نابودی دریاچه هاو زیستگاه های جانوری و... وجودندارد.
مدیرکل سابق مشارکت های مردمی سازمان محیط زیست با تاکید براینکه فارس می تواند ایران بانان بزرگی را بخصوص در حوزه حفظ اماکنی مثل مجموعه های تاریخی و تالاب ها و دریاچه ها آموزش و پرورش دهد، اظهار داشت: نگاه به ارزش های محیط زیست همانند برخی ارزش های والای زندگی است که نمی توان برسر آنها معامله کرد.
این کنشگر ملی محیط زیست با اشاره به اینکه در هیچ استانی از کشور، جز فارس ۱۸ منطقه حفاظت شده و این همه تنوع اقلیمی سراغ نداریم، خاطرنشان کرد: چنین تنوعی نیازمند مردم و جوانان عاشق و دلباختگانی است که قدر این نعمت ها را در کنار مراکز مهم تولید ثروت و اشتغال همچون تخت جمشید، نقش رستم و پاسارگاد، بدانند و درحفظ و نگاهبانی و احیای آنها بکوشند.
سوء مدیریت متهم ردیف اول مشکلات زیست محیطی
این فعال محیط زیست اظهار داشت: متهم ردیف اول در زمینه بحران آب، فرسایش خاک و از بین رفتن تالابها سوء مدیریت ها است و با عنایت به رکوردداری فارس در بحران های مختلف طبیعی و غیر طبیعی نظیر خشکسالی و فرونشست زمین ها از این مورد نباید غافل شده یا به سادگی عبور کرد.
درویش اظهار داشت: نشست زمین در دو شهرستان فسا و جهرم در استان فارس با ۵۴ سانتی متر عمق، همچنان درحال پیش روی است و تاسف بار اینکه این نشست ها را در کهن ترین زاد بوم تاریخ ایران؛ در دشت های مرودشت و پاسارگاد و در مجموعه های تاریخی مثل نقش رستم و تخت جمشید و پاسارگاد و ارسنجان هم شاهد می باشیم.
او اظهار داشت: یکی ازبزرگترین فروچاله های فارس در ایج استهبان اتفاق افتاده که با عنایت به تعدد مناطق حفاظت شده و پارک جنگلی که نشان دهنده پتانسیل بالای استان فارس است و صبغه فرهنگی و مذهبی این استان، شایسته نیست که فارس این وضعیت را داشته باشد.
درویش با اشاره به اینکه همه بحران هایی نظیر خشکسالی، بی آبی و... قابل کنترل است، اضافه کرد: متاسفانه هنوز به بهانه خودکفایی در بعضی از محصولات کشاورزی نظیر گندم، آن هم با این آب نداشته، به کشت اقلامی مانند گندم و دیگر محصولات آب بر مثل برنج، هندوانه و صیفی جات، می پردازند و جشن خودکفایی تولید فلان محصول باغی و زراعی برگزار می نماییم.
فروچاله ها بلای جان تخت جمشید
وی اظهار داشت: ایران جزو ۵ کشور نخست جهان از نظر جاذبه های گردشگری قرار دارد اما به لحاظ درآمدهای حاصل از گردشگری، رتبه های آخر متعلق با ایران است؛ این سوال وجود دارد که چرا با داشتن ظرفیت هایی نظیر تخت جمشید و دیگر میراث های جهانی و ظرفیت های فراوان دیگر، باید چنین وضعیتی را شاهد باشیم.
درویش اضافه کرد: همین فروچاله ها برای بلعیدن ۲۵۰۰ سال تاریخ تخت جمشید کافی است، زمین در اطراف پایتخت هخامنشی دهان بازکرده و آژیر قرمز برای حضور گردشگران در دوران پساکرونا در این منطقه به صدا درآمده است و نمی دانم چرا برخی نسبت به این مورد بسیار مهم بی خیال و بی تفاوت هستند؛ وجود انبوه چاه های غیرمجاز و فروچاله ها و این نشست زمین ها در محدوده آثارتاریخی، حریم درجه یک و درجه دو تخت جمشید چه معنایی دارد؛ حال آنکه یکی از قوانین یونسکو برای ثبت جهانی آثار در لیست خود، حفظ حریم آثار است.
نماینده ایران درکمیته محیط زیست جهانی یونسکو، اظهار داشت: طبق قوانین ملی و بین المللی هرگونه دخل و تصرف در حریم آثار جهانی بخصوص حریم درجه یک و دو ممنوع می باشد. اما ضمن قدردانی از تلاشهای ارزشمند جناب دکتر فدایی و همکارانشان در مدیریت مجمو عه های جهانی پارسه و پاسارگاد باید اظهار داشت که وضعیت نگاهداری تخت جمشید به علت کمبود نیرو و تخصیص نیافتن اعتبارات کافی به این مجموعه، همچنان نامناسب است.
او اظهار داشت: مقصر این مورد نه یک فرد و مدیر خاص، بلکه همه ما هستیم که به آن توجه کافی نداریم. چند سال پیش شکاف های مختلفی تنها در قسمت شرقی این بنای عظیم هخامنشی به وجود آمده بود اما در این سفر و بعد از مدتها شاهد خیز بیشتر این شکاف ها هستم، به طوریکه در شرق، غرب و جنوب تخت جمشید هم نشانه هایی از شکاف های زمین دیده می شود.
هیچ نیرویی توان مهار نیروی ویرانگر دشت های فارس را ندارد
درویش افزود: از دیدگاه اینجانب بعنوان کمترین کارشناس در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی، بیشتر از هر چیز مرگ دشتی مثل مرودشت که آثاری بی نظیر تخت جمشید و نقش رستم و نقش رجب و شهر تاریخی استخر و... را خود جای داده است، به سرعت نزدیک می کند، همین برداشت های بیش از اندازه آبهای زیرزمینی به بهانه خودکفایی در گندم، طی ۲۵ سال گذشته، که این شهرستان و استان فارس را در زمره بزرگترین تولیدکندگان گندم قرار داده، عامل بروز چنین مشکلی به حساب می آید.
او تصریح کرد: دیگر هیچ نیرویی نمی تواند در مقابل فرایند ویرانگر نشست زمین بایستد. آن زمان که تعداد سدهای حوضه آبخیز کر و سیوند را بیشتر از ظرفیت نیاز ساختیم و علاوه بر درودزن، سد های ملاصدرا و سیوند را راه اندازی و بختگان را نابود کردیم، باید به فکر وقوع این بحران بودیم؛ با وجود همه مشکلات و هشدارها، وسعت شالیکاری در کامفیروز از ۳۰ هزار هکتار به بیشتر از ۱۳۰ هزار هکتار، آنهم در اوج بی آبی و خشکسالی ها افزایش یافته است.
درویش ضرورت ایجاد یک عزم محلی و ملی را ضروری ترین برنامه برای نجات دشت مرودشت آثار شاخص تاریخی موجود در این دشت دانست و اظهار داشت: وزارت نیرو باید کاری انجام داده و راهی برای کنترل استحصال آب در این منطقه پیدا کند، بحرانهای زیست محیطی زیادی در گذشته بوجود آمده و هیچ برنامه ای برای رفع آنها انجام نشده است؛ سد سازی های غیراصولی، چاه های غیرمجاز، کشت محصولات غرق آبی و پر آب بر و.... همه و همه به این دشت لطمه جدی وارد کرده است.
او از نشست زمین در دامنه شرقی کوه رحمت و حوالی ایوان قدمگاه در توابع ارسنجان اطلاع داد و اظهار داشت: دامنه کوه رحمت و در جانب شرقی صفه کوه تخت جمشید، بناهای خشتی معروف به خزانه داریوش قرارگرفته است. همانگونه که آقای فدایی هم قبلا گفته بود، نشست زمین بیشتر در محدوده تخت جمشید خویش را نشان داده و مشکل در پاسارگاد به عیانی پایتخت هخامنشیان نیست. اما باید چاه ها و وضعیت نشست زمین را در آن مناطق هم دائم رصد نماییم.
درویش اظهار داشت: تَرَک ها بیشتر از آنکه فروچاله ها را به جان تخت جمشید بیندازند، برای نقش رستم خط و نشان کشیده اند اما کمتر کسی به آنها توجه کرده است. این خیزش ابتدا بدنه کوه نقش رستم جایی که مقبره «خشایارشا» قرار دارد را به خطر انداخته، اما ترَک بزرگتر در پای این مجموعه جهانی بوجود آمده که فعالان حوزه میراث فرهنگی آنرا نتیجه کاهش سطح سفره های آب زیرزمینی منطقه می دانند. اما این فقط چاه ها نیست که برای تاریخ ۲۵۰۰ ساله این سامان نقشه کشیده؛ بلکه پارکورکارها و پدیده زشت وندالیسم و یادگار نویسی ها و.... هم برای این چنین آثاری خطرمحسوب می شوند.
این فعال محیط زیست اضافه کرد: معدنکاران هم با انفجارهایی که در کوه های نزدیک آثار تاریخی مرودشت و ارسنجان و پاسارگاد و انجام می دهند، شرایط حفظ آثار جهانی با با خطر مواجه کرده اند؛ راهکار اصولی برای حل بحرانی که گریبانگیر ۲۵۰۰ سال تاریخ این منطقه را گرفته، پرکردن چاه های جدید بدون مجوز و ممانعت از کشت های بی حساب و کتاب محصولات کشاورزی مثل برنج و سیفی جات است. ما کاملاً خطرات ناشی از خشکسالی ها و فرو نشست زمین و چاله ها و ترک ها را به مردم و مسؤلان گوشزد کرده ایم و آنها خود بهتر بهتر از ما می دانند که چه کاری باید انجام دهند.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب