كاهش 6 میلیون هكتاری جنگل های ایران
گل پیچ: جنگل ها كامل ترین، با ارزش ترین و متنوع ترین پوشش گیاهی زمین را می سازند كه طی میلیون ها سال با تكامل جوامع گیاهی شكل گرفتند.
این عرصه ها در قرون متمادی زیستگاه جوامع انسانی بوده و انسان ها به فراخور نیازهای خود از آن بهره مند شدند. افزایش جمعیت انسانی، متنوع شدن نیازها و وضعیت معیشتی جوامع محلی در استان و عدم تعادل و تناسب حضور انسان ها و بهره برداری آنان، این عرصه ها را گرفتار مخاطره كرده و فشار بسیاری را به این عرصه ها وارد آورده است.
نگرش به جنگل ها بدون در نظر گرفتن نقش های بی بدیل آنها، صرفا نگاه سودمندانه بعنوان یك معدن چوب بوده است كه این نگاه سبب شده تا سطوح جنگل در مناطق مختلف دنیا به شدت در معرض تخریب قرار گرفته و بهره برداری و نابودی بی حد، جایگزین همزیستی مسالمت آمیز انسان و جنگل شود.
جنگل ها با نقش حیاتی خود در ذخیره سازی منابع آبی، ممانعت از بروز سیلاب های ویرانگر و احداث سپر محافظتی در مقابل طوفان ها و شرایط نامساعد تامین كننده شرایط مناسب زیست در مناطق اطراف خود هستند و حفظ خاك های كشاورزی و میكرو ارگانیسم های خاكی و پیشگیری از فرسایش خاك را به عهده دارند.
رئیس اداره جنگل داری و جنگل كاری اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در گفت و گو با خبرنگار ایسنا، در این خصوص اظهار نمود: ایران در منطقه ای قرار گرفته كه سهم اراضی جنگلی كشورهای آن ناچیز است.
علی حسین امینی اضافه كرد: مساحت جنگل های ایران در حدود 12 میلیون هكتار برآورده شده است و این در شرایطی است كه در گذشته نه چندان دور مساحت این سطوح بیشتر از 18 میلیون هكتار بوده است و الان سرانه جنگل برای هر فرد در جهان 0.8هكتار، در ایران 0.2 هكتار و در چهارمحال و بختیاری 0.4 هكتار است.
امینی اشاره كرد: این عرصه ها در چند دهه اخیر به دلایل متعددی همچون افزایش جمعیت و نیاز به چوب بیشتر و در نتیجه تغییر اقلیم و كاهش بارش، بهره برداری بی رویه چوب و هیزم از جنگل ها، توسعه شهرها و روستاها و تاسیسات شهری، صنعتی و تخریب و تجاوز و قطع جنگل با كاهش جدی سطح مواجه گشتند.
وضعیت مصرف چوب
وی افزود: میانگین مصرف سرانه چوب در دنیا 0.3 مترمكعب در سال، در كشورهای توسعه یافته 0.7 مترمكعب و در ایران و چهارمحال و بختیاری كمتر از 0.2 مترمكعب برآورد میگردد.
امینی اظهار داشت: منابع تامین چوب كشور عبارتند از برداشت مجاز از جنگل ها (750 هزار مترمكعب)، برداشت از صنوبركاری های كشور (حدود 2.5 میلیون مترمكعب)، واردات چوب (حدود 2 میلیون مترمكعب) و مابقی چوب مورد نیاز از محل برداشت جنگل های گرمسیری و پسته و بیشتر به صورت غیرمجاز و قاچاق تأمین میگردد.
لزوم توسعه زراعت چوب
وی اظهار نمود: یكی از مهمترین و حیاتی ترین راهكارها برای برون رفت از بحران تخریب و نابودی بیشتر جنگل های باقیمانده كشور زراعت چوب و توسعه آن خصوصاً در خارج از جنگل ها است كه با عنایت به طرح تنفس جنگل های شمال و برنامه ریزی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری كشور برای ممانعت و توقف طرح های بهره برداری و برداشتن چوب از جنگل، نقش توسعه زراعت چوب قابل توجه است.
اهمیت صنوبر در زراعت چوب و توسعه آن
امینی بیان كرد: در توسعه زراعت چوب، درختان صنوبر بیشترین كاربرد و اهمیت را دارند و نه تنهادر ایران بلكه در دنیا باز بیشترین سهم را گونه های صنوبر در زراعت چوب به خود اختصاص می دهند كه دلیل این امر باز خاصیت های منحصر به فردی است كه گونه های صنوبر در مقایسه با دیگر درختان برخوردار می باشند.
وی امكان كاشت انبوه آنها در كنار هم، سرعت رشد بالای این درختان و تولید چوب در زمان بسیار كوتاه (تولید سالانه تا 40 متر مكعب در هكتار)، فراوانی گونه ها و هیبریدهای مختلف كه قابلیت سازگاری با اقلیم های مختلف را دارند و چوب آنها سبك، نرم، همگن، خوشكار، دارای قابلیت میخ، پیچ و چسب خوری مطلوب است باعث شده برای جنگل كاری و راه اندازی كمربندهای سبز مناسب باشد.
امینی اشاره كرد: در ایران صنوبركاری از زمان های بسیار قدیم مرسوم و متداول بوده و كشاورزان با كشت و كار آن به خوبی آشنایی دارند.
وی افزود: كاشت صنوبر به اهداف مختلفی شامل تولید چوب های كم قطر برای صنایع سلولوزی، تولید چوب های قطور، كاشت همراه با محصولات زراعی (اگروفارستری)، بادشكن اطراف مزارع و احداث فضای سبز انجام میگردد.
امینی با اشاره به بیشتر از یك هزار و دویست هكتار صنوبركاری ایجاده شده با 241 پرونده در استان، اشاره كرد: از این میزان در شهرستان های اردل هشت هكتار با دو فقره پرونده، شهركرد، سامان و بن با بیشتر از ۴۷هكتار با 14 فقره پرونده، كوهرنگ بیشتر از 96 هكتار با ۳۴ فقره پرونده، لردگان حدود ۱۱ هكتار با ۵ فقره پرونده، بروجن 14 هكتار با چهار فقره پرونده، فارسان بیشتر از ۹۴۱ هكتار با 171 پرونده و كیار بیشتر از 83 هكتار با 11 پرونده بوده است.
بررسی راهكارهای توسعه زراعت چوب در چهارمحال و بختیاری
وی مهم ترین مشكلات توسعه زراعت چوب در استان را كاهش منابع آبی ناشی از بارش كم در چهارمحال و بختیاری و تغییر اقلیم، قیمت پایین چوب نسبت به محصولات دیگر، عدم مهارت مجریان و بهره برداران محلی نسبت به پرورش گونه های نخبه چوب ده و عدم همكاری دستگاه های اجرایی در رابطه با سوژه زراعت چوب برای اعطای تسهیلات بانكی و ترویج شیوه های نوین آبیاری عنوان نمود و اظهار داشت: این عوامل باعث شده تا توسعه زراعت چوب در استان در حد انتظار نباشد و حتی مزارع صنوبر كه از نظر زیست محیط و كاهش فشار بر عرصه های جنگلی بسیار ثمین هستند در حال تبدیل به سایر كشت های دیگر است.
امینی بیان كرد: طرح تنفس و توقف بهره برداری چوب از جنگل های شمال كشور باعث شده تا ظرفیت مطلوبی در چهارمحال و بختیاری احداث شود و چنانچه مجریان و زارعان حمایت شوند می توان به آینده این بخش كشاورزی امیدوار بود و رونق در توسعه صنوبركاری ها را شاهد بود.
رئیس اداره جنگل داری و جنگل كاری اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اشاره كرد: چهارمحال و بختیاری از سنوات گذشته رویشگاه صنوبر بوده است.
وی با تاكید بر اهمیت توجه به سوژه زراعت چوب و حفظ مزارع موجود، اظهار داشت: بایستی برای افزایش سطح صنوبركاری ها مطابق با حجم پیش بینی شده و ارتقاء كیفیت زراعت چوب در استان برای تامین صنایع وابسته و كاهش فشار به عرصه های جنگلی تلاش شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب