آرزوهای به گِل نشسته یك خلیج؛
وعده های شیرین و كام تلخ خلیج گرگان
گل پیچ: باوجود نگرانی عمیق گلستانی ها درباب خشک شدن خلیج گرگان اما مدیران کشوری و استانی تنها به طرح موضوعات کلی برای نجات این اکوسیستم بسنده کرده و اقدام عملی انجام نداده اند.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- اعظم محبی: پس روی و کاهش مساحت پهنه آبی خلیج گرگان چند سالی است که به یکی از مهم ترین دغدغه های مردم گلستان تبدیل گشته است؛ خشک شدن بیش از یک سوم مساحت این اکوسیستم آبی منحصربه فرد در غرب گلستان هشدار جدی برای مدیران و متولیان این زیستگاه باارزش است.
دست اندازی و تخریب اراضی حاصل از پس روی آب، ورود فاضلاب های شهری و صنعتی به خلیج گرگان، اجرای سدهای بزرگ بر روی رودخانه های منتهی به دریا، صید و شکار غیرمجاز و غیره ازجمله چالش های فراروی خلیج گرگان است.
تغییرات کمی و کیفی آب و بروز انواع بیماریها و مرگ ومیر حیات وحش مانند تلفات پرندگان در دو سال اخیر همگی نشان از حال ناخوش این پهنه آبی دارد.
علیرغم تمام وعده های مدیران و مصوبه کارگروه ملی احیای تالاب های ایران تا حالا اقدام مؤثری در جهت احیای خلیج صورت نگرفته است.
بیش از ۵۰ کیلومتر از سواحل خلیج گرگان در گلستان واقع شده و تأثیرات ناشی از پس روی آب بطور مستقیم بر زندگی حدود ۲۰۰ هزار نفر از شهروندان و روستانشینان گلستان اثرگذار می باشد که بعنوان نمونه می توان به ایجاد کانون های ریزگرد اشاره نمود که در صورت بروز آن، علاوه بر سلامت مردم در حوزه معیشت هم تأثیرات مخربی را بر جای خواهد گذاشت.
سفر اخیر معاون اول رئیس جمهور بعنوان دبیر کمیته ملی تالاب های ایران در هفته گذشته به استان می توانست نویدبخش خبری خوش برای نجات این زیستگاه باشد اما موضوع نجات خلیج گرگان و راهکارهای اجرائی احیای آن در ازدحام برنامه های جهانگیری گم شد.
خلیج به عمل نیاز دارد نه شعار
اهمیت نجات خلیج به شکلی است که کارشناسان بر این باور هستند که اگر در این سفر فقط اجرائی شدن احیا خلیج گرگان تعیین تکلیف می شد، دستاورد رضایت بخشی بود که متأسفانه این امر محقق نشد و فقط به بیان مباحث کلی در قالب عناوینی همچون «باید» و «می شود» اکتفا شد؛ درصورتی که خلیج گرگان هم اکنون نیاز به عمل دارد و نه شعار.
معاون اول رئیس جمهور در بدو ورود به گلستان به خبرنگاران اظهار داشت: طرح هفت ساله نجات خلیج گرگان با پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست به تصویب هیئت دولت رسید.
اسحاق جهانگیری اضافه کرد: برای اجرای این طرح با موانعی روبرو می باشیم که تلاش می نماییم آنها را برطرف نماییم
محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی هم به اهتمام وزارت خانه متبوعش برای کمک به احیای خلیج گرگان و میانکاله اشاره نمود و اظهار داشت: اجرای هر تصمیمی در میانکاله و خلیج گرگان منوط به تصمیم «کارگروه مدیریت و هماهنگی تالاب ها» است و بعد از اتخاذ تصمیم در شورای عالی حفاظت محیط زیست رویکردهای پیش بینی شده اجرا خواهد شد.
استاندار گلستان هم با اشاره به استمرار پس روی آب خلیج گرگان و ضرورت شتاب بخشی به عملیات اجرائی احیای این پهنه آبی شرق دریای خزر اظهار داشت که برای جلوگیری از لطمه زیست محیطی این خلیج باید احیا شود.
هادی حق شناس اضافه کرد: دو کانال چپاقلی و خوزینی نیازمند لایروبی است و اجرای طرح مدیریت هیئت امنایی می تواند در نجات خلیج گرگان مؤثر باشد.
وی بیان کرد: پیش از ساخت بنادر در گیلان و مازندران، بندرهای گز و ترکمن در اوج شکوفایی قرار داشتند اما پس روی آب و قطع اتصال خلیج گرگان با دریای خزر، بنادر گلستان را از رونق انداخت.
کم توجهی و تعلل دولت و دستگاه های متولی به احیا خلیج گرگان به شکلی بود که نماینده ولی فقیه در گلستان هم نسبت به این مسئله هشدار داد.
آیت الله سیدکاظم نورمفیدی اظهار داشت: خلیج گرگان خشک شده و باید چاره ای برای آن اندیشیده شود. این خلیج منبع بسیار مهمی در استان بوده که در سازمان یونسکو هم به ثبت رسیده است.
کاهش کیفیت و کمیت آب
یک کارشناس محیط زیست به خبرنگار مهر اظهار داشت: مشکل اصلی خلیج گرگان از زمانی شروع شد که آورده آبی کانال ها و دالان های آبی منتهی به آن کم شد.
مسعود رویان اضافه کرد: علاوه بر مسائل اقلیمی و کاهش برف و باران در مناطق بالادست، راه اندازی سازه های آبی مانند سدها و آب بندان ها هم سبب شده ورودی آب به این اکوسیستم به حداقل ممکن برسد.
وی اظهار داشت: کاهش تراز آبی دریای خزر متأثر از نحوه مدیریت آب ورودی از ولگا به بزرگ ترین دریاچه جهان هم بر روند آبگیری خلیج از دریا تأثیر گذاشته است.
رویان افزایش رسوب گذاری در کانال های منتهی به خلیج را از دیگر عوامل کاهش ورودی آب برشمرد و اظهار داشت: فارغ از مباحث گفته شده درباب کمیت آب خلیج، وضع کیفی آب هم در سالهای اخیر گرفتار تغییرات اساسی شده است.
علاج واقعه پیش از وقوع
عبدالرحیم توماج از اهالی بندر ترکمن هم به خبرنگار مهر اظهار داشت: حدود ۱۰ سال است که شاهد پس روی محسوس آب خلیج گرگان هستیم اما اقدام عملی برای احیای آن صورت نگرفته است.
حدود ۱۰ سال است که شاهد پسروی آب خلیج گرگان بوده و مسئولان باید پیش از اینکه این پهنه آبی به سرنوشت دریاچه ارومیه گرفتار شود فکری به حال آن کنند
وی اضافه کرد: الان پس روی آب خلیج گرگان به نحوی شده که می توان ماهیانه تغییرات آنرا احساس کرد.
توماج اظهار داشت: بندرترکمن با ۴۰ هزار نفر جمعیت سال ها است که دارای یک تصفیه خانه فاضلاب بوده اما تنها بخش کوچکی از فاضلاب وارد تصفیه خانه می شود و الباقی فاضلاب بطور مستقیم وارد این اکوسیستم باارزش شده که این امر سبب شده در بخش هایی از خلیج شاهد رشد بی رویه انواع جلبک ها باشیم.
وی بیان کرد: بنده بعنوان یک ساحل نشین انتظار داشتم که در مسافرت معاون اول رئیس جمهور لایروبی کانال های خزینی، چپاقلی و آراکانال تعیین تکلیف شود اما در این سفر به اصلی ترین دغدغه گلستانی ها پرداخته نشد، حتما باید خلیج گرگان به وضعیت دریاچه ارومیه گرفتار شده و یا بندرترکمن کانون ریزگرد شود تا به آن توجه نمایند.
قول مساعد جهانگیری برای احیا خلیج
علیرغم مسائل موجود، مدیران و مردم همچنان امیدوار هستند با منظور شدن اعتبار برای احیای این خلیج در بودجه سال آینده قسمتی از مشکلات و چالش های فراروی این پهنه آبی برطرف شود.
نماینده مردم غرب گلستان در مجلس به خبرنگار مهر اظهار داشت: در ایام اخیر شاهد سفر معاون اول رئیس جمهور و رئیس سازمان بنادر و کشتیرانی به استان بودیم که هر دو سفر در امتداد بررسی وضعیت خلیج گرگان صورت گرفت و قول های مساعدی برای احیا آن داده شد.
«عبدالجلال ایری» اضافه کرد: با توجه به این که ستاد ملی احیا تالاب ها ۹۰۰ میلیارد تومان برای احیا خلیج گرگان مصوب کرده بود تا در آن دستگاه های مربوطه از منابع داخلی آنرا هزینه کنند پس در مسافرت آقای جهانگیری به استان این مطالبه صورت گرفت و ایشان قول های مساعدی دادند.
وی افزود: همه بنادر استان، بندرگز، ترکمن و بندر در شُرف راه اندازی خواجه نفس به صورتی تحت تأثیر لایروبی خلیج گرگان هستند.
«ایری» بیان کرد: قرار شد تا آخر سال ستاد احیای تالاب ها جلسه ای را برگزار و در آن مطالعات سازمان بنادر و محیط زیست بررسی و موانع کار برطرف شود.
وی افزود: در مسافرت رئیس سازمان بنادر و کشتیرانی به استان هم قرار شد بعد از ابلاغ مصوبه ستاد احیای تالاب، لایروبی آشوراده و چاپاقلی شروع شود.
«ایری» متذکر شد: تمام این مسائل منوط به این است که ستاد احیا تالاب میانکاله جلسه اداری خودرا برگزار کرده و در آن با مطالعات سازمان محیط زیست مخالفتی نداشته باشد و بر این اساس ظرف یک ماه آتی لایروبی شروع خواهد شد تا خلیج از این وضعیت رهایی یابد.
طبق گفته نماینده مردم کردکوی، بندر ترکمن، بندرگز و گمیشان در مجلس در مطالعات محیط زیست عمق لایروبی و غیره مشخص شده است.
وی درباب اعتبار هم اظهار داشت: با توجه به این که در بودجه ۱۴۰۰ ردیفی برای احیای تالاب در نظر گرفته نشده، الان برای افزایش ردیف باید کمیسیون ماده ۲۳ مجلس آنرا مصوب کند که پیشنهاد آن داده شده ولی به تأیید آن امید چندانی نیست ولی این امر منافاتی با اجرای طرح احیای خلیج گرگان ندارد.
«ایری» اظهار داشت: مصوبه ستاد احیا میانکاله در تیرماه صورت گرفت و باید دستگاهها آنرا در منابع داخلی خود می گنجاندند که این کار انجام نشد و الان تلاش می نماییم بعنوان ردیف بودجه آورده شود ولی اگر اتفاق نیفتد از منابع داخلی دستگاه های مربوطه مانند سازمان بنادر، وزارت جهاد و آب منطقه ای استفاده خواهد شد.
در سفر جهانگیری به استان درباب احیا خلیج گرگان به صورت کلی بحث و راهبرد، روش و بازه زمانی اجرای طرح مطرح نشد و خلیج گرگان همچنان در انتظار گام نخست نجات در نفس های آخر است که امیدواریم با پیگیری های نمایندگان، استاندار و غیره گره از کار این پهنه آبی گشوده شود.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب