سیل و خشکسالی، دو روی سکه تغییرات اقلیمی
گل پیچ: تغییرات اقلیمی و خشکسالی در سالهای اخیر دنیا را درگیر کرده است و منطقه خاورمیانه و کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیستند و حتی این مناطق بیش از مناطق دیگر تحت تاثیر این پدیده ها قرار گرفته اند. بگفته یک کارشناس آب، تغییرات اقلیمی و به جهت آن خشکسالی سبب شده تا بارش های متوسط تبدیل به بارش های بیش از اندازه یا کمتر از حد عادی شوند و بطور متناوب سیل های بزرگی ایجاد کنند.
محسن موسوی خوانساری در گفتگو با ایسنا با اشاره به ارتباط خشکسالی و بروز سیل های گوناگون در سالهای اخیر اشاره کرد: در سالهای اخیر حجم و تعداد سیل ها در ایران بالا رفته که این مساله ناشی از پددیده تغییر اقلیم است. تغییرات اقلیمی اثرات گوناگونی داشته است. تغییر اقلیم موجب تغییر رفتار بارش می شود یعنی بارش های متوسط تبدیل به بارش هایی با مدت کم یا بارش هایی با مدت زیاد می شوند. این اتفاق سبب می شود تا بارش از حالت تعادل بیرون رود.
سیل مشکلات زیست محیطی بر اثر کارهای انسانی و تغییرات اقلیمی
وی با اشاره به سابقه خشکسالی طی سالهای اخیر در ایران اظهار داشت: با نگاهی به وضعیت بارش در سالهای قبل می بینیم که در سال ۹۷ کشور درگیر خشکسالی بود، در سال ۹۸ سیل مهیبی را تجربه کردیم و در سالهای ۹۹ و ۱۴۰۰ نیز خشکسالی گریبانگیر ما بوده است. وضعیت بارش در سال ۱۴۰۱ تا حالا مطلوب نبوده و میزان بارش نسبت به متوسط آن در سال قبل ۲۵ درصد کم شده است. با نگاهی به این الگو می توان انتظار داشت تا در سالهای آتی بارش های شدیدی داشته باشیم که منجر به سیل خواهند شد.
موسوی با اشاره به تاثیر کارهای انسانی بر تشدید چالش هایی نظیر سیل و خشکسالی افزود: کارهای انسانی نیز در سالهای اخیر سبب شده اند تا خیلی از جنگلها و مراتع ازبین بروند و به اصطلاح زمین لخت شود. این عامل در کنار تغییر اقلیم که در کل جهان به سبب افزایش دمای جهانی رخ داده، سبب شده تا میزان خشکسالی و حجم و تعداد سیلاب ها خصوصاً در ایران و خاورمیانه بیشتر شود.
وی اضافه کرد: جمعیت جهان درحال افزایش و منابع موجود محدود است همین طور توسعه ناپایدار هم در ایران و هم در کشورهای دیگر درحال اتفاق افتادن است. مقابله با این چالش ها اول از همه به خود انسان ها و دولت ها بستگی دارد. سرانه آب کشورها درحال کاهش است و ما باید تلاش نماییم تا خودرا با این چالش وفق دهیم. لازم است ما رفتار خودرا با رفتار سیل هماهنگ نماییم و تابع آن باشیم. سیل نمی تواند تابع ما باشد.
برای غرق نشدن در سیل مشکلات آب چه کنیم؟
این کارشناس آب درباره تجربه های موجود برای مقابله با این معضل اظهار داشت: حریم، بستر و حواشی رودخانه ها باید از گزند انسان مصون بمانند همین طور در صورت وقوع سیل باید مدیریت آن به درستی اتفاق بیفتد. سیلی که سال ۹۸ در خوزستان اتفاق افتاد، نمونه خوبی برای کسب تجربه است. در کارون ما توانستیم با داشتن سدهای متعدد، این سیل را مدیریت نماییم و از حجم آب آن که در دریاچه سدها ذخیره شد برای مصارف سالهای ۹۹ و ۱۴۰۰ بهره ببریم. متاسفانه این اتفاق در رودخانه کرخه اتفاق نیفتاد و مدیریت نامناسب این پدیده موجب ایجاد خسارت شد.
موسوی ضمن اشاره به اقدامات مورد نیاز برای کنترل و مدیریت آب شهری در وضعیت خشکسالی اظهار داشت: ما باید از سیل درس بگیریم و از آب سیل برای مصارف سالهای بعدی خود استفاده نمائیم. در کنار این چاره، لازم است مصارف آب در سطح شهرها نیز مدیریت شوند. تهران اکنون گرفتار خشکسالی و از نظر آبی به شدت در مضیقه است اما آبیاری ها در سطح شهر کاهش نداشته اند. شهرداری تهران می توانست با منتقل کردن آبیاری روزانه به شیفت شب مصرف ۳۵۰ میلیونی آب را به نصف کم کند اما نه فقط این اقدام صورت نمی گیرد بلکه این آبیاری بی رویه تبدیل به یک الگو برای دیگر شهرها و شهروندان شده است.
منبع: گل پیچ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب