گزارش مهر از تاخت وتاز معادن در مراتع؛
بیل های مکانیکی دسترنج ۴۰ سال را به باد می دهند
گل پیچ: تاخت وتازهای معدنی در عرصه های مختلف طبیعی یزد به داستانی پرتکرار تبدیل گشته، داستانی که این دفعه، حق و حقوق 40 ساله یک مرتعداری موفق آن هم در وانفسای بی آبی را نشانه گرفته است.
خبرگزاری مهر – گروه استانها – نیره شفیعی پور: بهره برداری از معدن به عنوان یکی از مزیت های اقتصادی در استان یزد امری اجتناب ناپذیر است و بی گمان قسمتی از اقتصاد استان یزد و کشور به معادن و صنایع معدنی گره خورده است اما این که آیا به بهانه بهره برداری از معدن، می توان در هر نقطه ای از استان دست به تخریب و اکتشاف و در نهایت بهره برداری زد، سوالی است که مسئولان باید پاسخگوی آن باشند.
حکایت تاخت و تازهای معدنی در استان یزد به داستانی تکراری تبدیل گشته که گویی دیگر گوشی بدهکار آن نیست و برخی مسئولان قانونی بودن روال را بهانه ای برای شانه خالی کردن از مسئولیت های خود قرار داده اند.
مسئولان استان یزد اعتقاد دارند که اگر معدنی حالا در مرحله اکتشاف و بهره برداری است، یعنی برای آن پروانه بهره برداری صادر شده و این پروانه، یعنی روال قانونی برای بهره برداری از معدن طی شده است اما نکته اینجاست که گاهی متولیان امر، قانون را دور می زنند یا با استفاده از حربه قانون، حقوق دیگران را ضایع می کنند.
بهره برداری گسترده معدنی از ذخیره گاه منابع طبیعی
در حوالی یزد و در فاصله ۱۵ کیلومتری از مرکز استان و فاصله هفت کیلومتری از محمدآباد یزد، یعنی جایی در محدوده پلیس راه یزد – مهریز، معدنی فعالیت خودرا در قلب یک ذخیره گاه منابع طبیعی شروع کرده و بی توجه به دسترنج ۴۰ ساله بهره بردار مرتع، مشغول از بین بردن بوته ها و درختانی است که سال ها در سایه بی آبی و خشکسالی پرورش یافته است.
داستان از این مقرر است که منابع طبیعی استان یزد، سال ها پیش حق بهره برداری از مرتعی در محدوده یاد شده را به یکی از اهالی محمدآباد یزد سپرد که برمبنای قانون، حق بهره برداری از این مرتع، به شرط آبادانی آن، بر عهده مرتعدار باشد.
محمد خیری نژاد نه فقط خودش که پدرش و حالا فرزندانش، کوشش های بسیاری برای تبدیل بیابان برهوت به مرتعی پر بوته و آباد کردن این پهنه کردند.
صدور پروانه بهره برداری معدن بی توجه به حق و حقوق مرتعدار
آلبومی از تصاویر قدیمی که عکسهایی از سالهای پیش از پیروزی انقلاب تا حالا دارد، نشان داده است که او و پدرش در این راه موی سفید کرده اند و حالا بوته ها و درختان بادام کوهی و بنه که به زحمت در این منطقه رشد کرده و بزرگ شده اند، خوراک بیل های مکانیکی می شوند و در صدور پروانه معدن، هیچ توجهی به حق و حقوق قانونی این بهره بردار نشده است.
محمد خیری نژاد محمدآبادی در این حوزه در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان کرد: سالهای سال بصورت آبا و اجدادی برای آبادانی این مرتع تلاش کردیم، چندین سال طول کشید تا درختان جنگلی که پرورش تعدادی از آنها در این منطقه دور از ذهن بود، به قد و قامت فعلی برسد، ولی حالا می خواهند با پشتوانه یک مجوز، همه آنها را قلع و قمح کنند.
وی بیان نمود: در این منطقه حتی یک درخت بنه وجود نداشت اما با بذر کاری، حالا ۲۰۰ تا ۳۰۰ درخت بنه در این منطقه پرورش یافته و نمی دانم چطور وجدانشان اجازه می دهد که این درختان را از بین ببرند.
میراث آیندگان در چنگال یک شرکت معدنی
خیری نژاد اظهار داشت: من سال ها کارگر به این منطقه آوردم، آنها را بیمه کردم و با هزینه و مسئولیت خودم، این منطقه را آباد کردم ولی حالا منابع طبیعی به قوانین خودش هم احترام نمی گذارد و حاصل دسترنج آبا و اجدادی ما را که میراثی برای آیندگان است را به آسانی در اختیار یک شرکت معدنی قرار داده تا آنرا از بین ببرد.
وی اظهار داشت: این منطقه یک ذخیره گاه طبیعی بوده و برمبنای قوانین منابع طبیعی، امکان بهره برداری معدنی در این ذخیره گاه وجود ندارد اما مسئولانی که دم از قانون می زنند، خودشان قوانین را نادیده گرفته اند و نه فقط حقوق مرتعدار را ضایع کردند بلکه این منطقه را از حالت ذخیره گاهی خارج کردند.
خیری نژاد ضمن اشاره به این که پدرش نیز در این مرتع زحمات بسیاری کشید، اضافه کرد: من ۲۶ سال دائم دراین مرتع فعال بودم و مدام به کشت بذر و مراقبت از آنها مشغول بودم و در این راه عمر و جوانی خودرا صرف کردم. در این زمان لطمه های بسیاری این پهنه را تهدید می کرد، از تخلیه نخاله های ساختمانی تا از بین بردن بوته ها و درختان اما در مقابل همه آنها ایستادم و اجازه ندادم کسی به این پهنه صدمه ای وارد کند.
وی اظهار داشت: نسل گذشته کار کردند به امید آنکه نسل آینده بهره ای ببرد اما واقعیت این است که با این مجوزهای معدنی، نسل آینده هیچ بهره ای از زحمات و تلاش ها ما نخواهد برد.
صدور مخفیانه مجوز معدن در مرتع
خیری نژاد افزود: در این پهنه مخزن آب و آبشخور برای حیات وحش ساختم و بواسطه اقداماتی که در این پهنه انجام دادم، هم خودم و هم مدیران وقت منابع طبیعی تجلیل های بسیاری شدیم اما حالا تمام این خدمات نادیده گرفته شده و دستگاههای مربوطه، مخفیانه برای معادن مجوز صادر می کنند.
وی خاطرنشان کرد: هر بار که درخواستی برای بهره برداری از معدن در این منطقه به منابع طبیعی یزد می رسید، از من استعلام می کردند و من هیچ گاه پاسخ مثبتی به این استعلام ها ندادم برای اینکه این پهنه، جزو مراتع نسبتاً غنی است اما واگذاری معدن در سال ۸۹ انجام شد و ما کاملاً ناآگاه بودیم تا این که بهره برداری ها شروع شد.
خیری نژاد بیان نمود: ابتدا قرار بود یک منطقه ۸ هکتاری را بهره برداری کنند و با عنایت به این که ذخیره شن و ماسه این عرصه هشت هکتاری خیلی خوب است، امیدوار بودیم که تا ده ها سال آینده از همین کوه بهره برداری می کنند و به بقیه مرتع کاری ندارند اما متأسفانه به این عرصه قناعت نکردند و برای کوه های کناری هم مجوز دریافت نمودند.
مجوزهای معدنی در سایه قانون خرید و فروش می شود
وی با انتقاد از این که مجوزهای معدنی در سایه قانون خرید و فروش می شود، اضافه کرد: حالا بهره برداران معدن که بومی استان هم نیستند، شبانه کار می کنند، جاده درست کرده اند و در صدد ایجاد کارگاه هستند و کانکس آنها نیز مستقر شده است.
خیری نژاد ضمن اشاره به این که از همان محلی که ابتدا مجوز گرفتند، می توانند بهره برداری قابل قبولی داشته باشند، اظهار داشت: از مسئولان استان خصوصاً استاندار یزد درخواست رسیدگی به این مورد را دارم برای اینکه مراجعات مکرر ما به منابع طبیعی بی فایده بوده است.
وی اضافه کرد: این مرتع تفرجگاه مردم منطقه است و «چشمه قلی»، بوته های زیره و گیاهان دارویی، درختان بنه، درختان بادام کوهی همه و همه نابود می شوند و بدنبال نابودی آنها، حیات وحش منطقه نیز لطمه جدی می بیند.
امیدوار به ورود استاندار به موضوع هستیم
خیری نژاد خاطرنشان کرد: مسئولان منابع طبیعی و سازمان صمت، بدون در نظر گرفتن این موارد مبادرت به صدور مجوز کرده اند و حالا با یک برگ مجوز و تکیه بر قانون، حق و حقوق مرتع و بهره برداران آنرا ضایع می کنند که امیدواریم استاندار یزد شخصاً به این مورد رسیدگی کنند.
این اتفاقات در حالی رخ می دهد که منابع طبیعی یزد، سالهاست برای ایجاد کمربند سبز یزد بودجه ندارد یا درختانی که با بودجه های محدود کاشته می شوند، به علت بی آبی یا نداشتن متولی خشک می شوند.
اکنون که یک مرتع وسیع با رنج و تلاش و دلسوزی، مملو از بوته و درخت است و با ذوق و علاقه بهره بردار، شیارهایی در آن بوجود آمده که در همین سیل اخیر، توانست از لطمه های جدی به جاده یزد – مهریز جلوگیری نماید، به آسانی آنرا تخریب می کنند.
بی شک صدور پروانه بهره برداری از طرف یک ارگان برای بهره برداری از معدن، نمی تواند مجوزی برای قلع و قمح درختانی باشد که سال ها در سایه شوم خشکسالی و حتی با آبیاری دستی، جان سالم به در برده اند.
این مرتع حاصل دسترنج یک فرد یا یک خانواده نیست و تصاویر موجود در آلبوم آقای خیری نژاد، نشان داده است که در طول ۴۰ سال گذشته، گروههای مختلفی از اردوهای دانش آموزی گرفته تا بسیج اقشار مختلف، روزهای تعطیل خودرا برای آبادانی این پهنه، پای کار آمده اند تا میراثی برای آیندگان باقی بماند، صاحبان تعدادی از این تصاویر که روزگاری در قالب اردوی دانش آموزی یا اردوی جهادی پای کار آمده بودند، حالا شهید شده اند، تعدادی از آنها نیز درگذشته اند اما آنچه از آنها باقی مانده، مرتعی غنی است که امید می رود با پیگیری مسئولان استان، خوراک بیل های مکانیکی نشود.
در حالی که شعارهای حفظ محیط زیست و فضای سبز و مراتع، بر در و دیوار سازمان های مربوطه خودنمایی می کند، حال خود این دستگاه ها درحال از بین بردن منابع طبیعی هستند که با سختی بسیار و با صرف یک عمر زحمت، بوجود آمده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب