غرش تفتان در دل منطقه زلزله خیز مکران آیا جنوب شرق ایران در آستانه فعالیت آتشفشانی است؟ به گزارش گل پیچ، استاد پژوهشکده بین المللی زلزله شناسی به خبرآنلاین می گوید: «آتشفشان تفتان، که به شدت فرسایش یافته است، سابقه ای طولانی از فعالیتهای آتشفشانی دارد که به دوره های پلیوسن و کواترنری بازمی گردد. هرچند هیچ فوران مستندی در تاریخ معاصر ثبت نشده، اما فعالیت مداوم دودخان ها و داده های جدید ماهواره ای، احتمال بیداری مجدد آنرا مطرح کرده اند.» الهه جعفرزاده: فعال شدن احتمالی آتشفشان تفتان در جنوب شرق ایران، بعد از حدود ۷۰۰ هزار سال خاموشی، توجه محافل علمی و رسانه ای را به خود جلب کرده است. مقاله ای که اخیراً در نشریه معتبر Geophysical Research Letters انتشار یافته، نشان داده است که زمین در نزدیکی قله تفتان طی ۱۰ ماه گذشته حدود ۹ سانتی متر بالا آمده است؛ تغییری که بگفته محققان می تواند نشانه ای از افزایش فشار گاز در زیر سطح آتشفشان باشد.در همین حال، سازمان زمین شناسی ایران در اطلاعیه ای رسمی اعلام نمود که «مدرکی از فعال شدن آتشفشان تفتان نداریم» و تاکید داشته است که آتشفشان های ایران -از جمله تفتان، دماوند، بزمان، سبلان و سهند- در دسته نیمه فعال قرار می گیرند. بگفته مدیرکل دفتر مخاطرات زمین شناسی، هیچ نشانه ای از فعالیت غیرمعمول در گسل ها یا خروج گازهای غیرطبیعی از دهانه تفتان مشاهده نشده، اما ضروریست که آتشفشان ها بطور مستمر پایش شوند. در این میان، دکتر مهدی زارع، پژوهشگر و استاد پژوهشکده بین المللی زلزله شناسی، در گفتگو با خبرآنلاین، ضمن بررسی علمی و مخاطرات احتمالی این پدیده، می گوید: «آتشفشان تفتان، که بشدت فرسایش یافته است، با قله ای کلاه مانند، سابقه ای طولانی از فعالیتهای آتشفشانی دارد که به دوره های پلیوسن و کواترنری بازمی گردد. هرچند هیچ فوران مستندی در تاریخ معاصر ثبت نشده، اما فعالیت مداوم دودخان ها و داده های جدید ماهواره ای، احتمال بیداری مجدد آنرا مطرح کرده اند. تفتان بخشی از کمان آتشفشانی مکران است؛ منطقه ای حاصل از فرورانش پوسته اقیانوسی که با آزادسازی سیالات و تولید ماگما، آتشفشان هایی مانند تفتان، بزمان و سلطان را شکل داده است.» مشروح این گفتگو را در ادامه بخوانید: زارع، زلزله شناس و استاد دانشگاه فعالیت اخیر کوه تفتان دقیقا چه نوع فعالیتی محسوب می شود؟فوران آتشفشانی یک فاجعه طبیعی است که می تواند خطرات جانی و مالی برای ساکنان اطراف داشته باشد. آخرین فعالیت تفتان حدود ۵۳ سال پیش روی داده و انتشار گاز از دهانه آن در سالیان ۲۰۲۳–۲۰۲۴ نگرانی هایی را بوجود آورده است. با تحلیل و بررسی داده ها، ناهنجاری های واضحی مشاهده می شود، اما بعضی از آنها با تغییرات آب وهوایی منطقه مرتبط اند. پایش دقیق تر با داده های زمین شناختی و ژئوفیزیکی می تواند ارتباط ناهنجاری های دیگر با فعالیت آتشفشانی را روشن تر کند. بالا آمدن ۹ سانتی متری زمین در نزدیکی قله تفتان چه معنایی دارد؟شواهد به فرآیندهای داخلی به عنوان محتمل ترین علت بالاآمدگی قله اشاره می کنند. مخزن ماگمایی در عمق ۳.۵ تا ۹ کیلومتری احتمالا عامل مستقیم نیست. سیستم هیدروترمال کم ژرفای تفتان، که با سامانه ماگمایی هدایت می شود، بیشتر با فومرول ها، تغییر شکل مواد معدنی و چشمه های آب داغ سطحی مرتبط می باشد. سابقه تاریخی یا زمین شناسی فعالیتهای آتشفشانی تفتان چه می گوید؟تفتان بشدت فرسایش یافته و برآمدگی های برجسته ای از قله آن بیرون زده اند. این فرسایش نشان دهنده سابقه طولانی فعالیت همراه با دوره های سکون است. ساختار اصلی آن در دوره های پلیوسن و کواترنری شکل گرفته و تازه ترین فعالیت فورانی تأییدشده در ارتباط با هولوسن (حدود ۱۱۷۰۰ سال پیش) است.شواهدی هم از فوران های گذشته وجود دارد؟ هیچ فوران مستندی در سوابق تاریخی وجود ندارد، اما فعالیت مداوم دودخان ها، ماهیت فعال آنرا تأیید می کند.با این وجود، آیا احتمال وقوع زلزله یا تغییرات لرزه ای در اطراف تفتان وجود دارد؟ مطالعه ای از محمدحسین محمدنیا، دانشجوی دکتری در دانشگاه هنگ کنگ، نشان داده که تفتان فعال تر از تصور قبلی است. او دوره ای از بالاآمدگی سریع قله را طی ۱۰ ماه (از ژوئیه ۲۰۲۳ تا مه ۲۰۲۴) ثبت کرده که با افزایش انتشار گاز همراه بوده است. در همین بازه، زمین لرزه ای با بزرگای ۴.۶ ریشتر در ۲۴ کیلومتری جنوب شرقی زاهدان (در ۲۰ نوامبر ۲۰۲۳) رخ داد که احتمالا با سامانه آتشفشانی تفتان مرتبط بوده است. منطقه مکران از نظر لرزه خیزی بسیار فعال است و سابقه زلزله های مگاتراست عظیم مانند زلزله ۱۹۴۵ با بزرگای ۸.۱ را دارد.چه نوع گازهایی امکان دارد از فعالیت آتشفشانی تفتان آزاد شوند؟ گازهایی مانند دی اکسید گوگرد (SO₂)، سولفید هیدروژن (H₂S)، کلرید هیدروژن (HCl)، فلوراید هیدروژن (HF) و دی اکسید کربن (CO₂).این پدیده چه تهدیدی برای سلامت عمومی دارد؟خروج این گازها می تواند خاک را اسیدی، پوشش گیاهی را نابارور و سلامت انسان و دام را تهدید کند. تجمع فلوراید در خاک منجر به فلوروزیس در دام ها می شود و مه اسیدی ناشی از گازها موجب مشکلات تنفسی و کاهش دید در اطراف قله می شود. آتشفشان تفتان آیا این فعالیت می تواند بر منابع آب زیرزمینی یا کیفیت خاک منطقه هم اثر بگذارد؟ بله، گازهای آتشفشانی با آب باران یا رطوبت خاک ترکیب شده و اسیدهای قوی می سازند که خاک را فقیر از مواد مغذی و اسیدی می کنند. این پروسه موجب شسته شدن عناصر مفید و آزادسازی فلزات سنگین در خاک می شود. دی اکسید کربن نیز می تواند در منافذ خاک تجمع یابد و ریشه گیاهان را خفه کند.به طور کل، فعالیتهای آتشفشانی در جنوب شرق ایران با سایر پدیده های زمین ساختی منطقه چقدر مرتبط اند؟ تفتان نتیجه مستقیم منطقه فرورانش مکران است. این منطقه با گوه برافزایشی ضخیم و آزادسازی سیالات از پوسته اقیانوسی هیدراته، موجب تولید ماگما و تشکیل آتشفشان هایی مانند تفتان و بزمان شده است. این کمان آتشفشانی به موازات آتشفشان سلطان در شرق پاکستان امتداد دارد و با لرزه خیزی بالا و گسل های فعال متعدد، منطقه ای بسیار پویا شمرده می شود. منبع: golpich.ir 1404/07/28 10:50:35 5.0 / 5 9 تگهای خبر: آب , خاك , دما , سیستم این مطلب گل پیچ را می پسندید؟ (1) (0) X تازه ترین مطالب مرتبط تأکید معاون محیط زیست دریایی و تالاب ها بر همکاری منطقه ای نجات دریاچه ارومیه اولویتی با یک بودجه مبهم! اعلام وضعیت دما و بارندگی کشور تا آذرماه 3 سال انتظار برای اثبات شهادت نظرات بینندگان در مورد این مطلب نظر شما در مورد این پست گل پیچ نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۲ بعلاوه ۳